Potęga starożytnego Egiptu powstała dzięki gwałtownej zmianie geografii Nilu?
4 czerwca 2024, 10:36Na łamach Nature Geoscience ukazał się artykuł, którego autorzy opisali historię Nilu w ciągu ostatnich 11 500 lat. Dowiadujemy się z niego, że około 4000 lat temu zaszły duże zmiany, po których terasa zalewowa w okolicach Teb (Luksoru) uległa znacznemu powiększeniu. Być może właśnie to wydarzenie, które miało miejsce pomiędzy Starym a Nowym Państwem, przyczyniło się do sukcesu Egiptu. Nowe Państwo to bowiem okres niezwykłej prosperity i potęgi militarnej, gospodarczej oraz kulturowej Egiptu.
Na marginesach ksiąg w amerykańskiej bibliotece publicznej zidentyfikowano notatki Johna Miltona
28 maja 2024, 10:06W znajdujących się w Burton Barr Central Library w Phoenix w Arizonie dwóch tomach „Kronik” Raphaela Holinsheda zidentyfikowano odręczne pismo Johna Miltona. To zaledwie jedne z trzech książek, w których poeta pozostawił notatki i jedne z 9, jakie przetrwały z jego biblioteki. The Chronicles of England, Scotlande, and Irelande Holinsheda wywarły wielki wpływ na renesansowych mistrzów pióra, jak Shakespeare, Marlowe czy Spenser. Odkrycie pozwala lepiej poznać proces twórczy Miltona i jego zainteresowania.
Nowatorski eksperyment sugeruje, że trzmiele rozumieją rolę współpracowników
17 maja 2024, 11:59Z obserwacji przyrody znamy wiele przykładów współpracy owadów. Zagadką jednak pozostaje, na ile ta współpraca jest świadoma, czy owady potrafią wyobrażać sobie współpracę i płynące z niej korzyści, czy jest to tylko działanie instynktowne. Czy obecność lub nieobecność współpracownika wpływa na ich działania. Kwestię tę postanowił zbadać doktor Olli Loukola z Uniwersytetu w Oulu. Przeprowadził interesujący eksperyment, którego wyniki go zaskoczyły.
Anomalie w pobliżu Wielkiej Piramidy w Gizie. Pod ziemią znajduje się nieznana struktura?
16 maja 2024, 11:51Sfinks i piramidy w Gizie to jedne z najbardziej znanych zabytków starożytności. Od ponad 100 lat są przedmiotem intensywnych badań archeologicznych. W ich trakcie odkryto przylegający do Wielkiej Piramidy Cmentarz Zachodni, miejsce pochówku członków rodziny królewskiej i wysokich rangą urzędników. Większość znajdujących się tam mastab zorientowanych jest na linii północ-południe, a pomiędzy nimi znajduje się duży płaski obszar o wymiarach 80x110 metrów, na którym nie ma żadnych struktur widocznych nad ziemią
Satelity NASA pomagają chronić zagrożone gatunki
10 maja 2024, 11:26Satelity NASA pomagają w monitorowaniu habitatów jednych z najbardziej zagrożonych gatunków na Ziemi, w tym tygrysów, pum i słoni. Satelity obserwują duże obszary Ziemi. Dzięki nim naukowcy mogą monitorować habitaty, których nadzorowanie z ziemi byłoby bardzo trudne i czasochłonne. Tymczasem taki monitoring jest kluczowy z punktu widzenia gatunków takich jak na przykład tygrysy, które przemieszają się po dużych obszarach, mówi Keith Gaddis, odpowiedzialny w kwaterze głównej NASA za projekty ochrony przyrody.
Narodowe Centrum Badań Jądrowych sprawdza, jak fotoparowanie pyłu wpływa na ewolucję galaktyk
8 maja 2024, 07:38Naukowcy z Zakładu Astrofizyki Narodowego Centrum Badań Jądrowych badali fotoparowanie pyłu międzygwiazdowego i znaczenie tego zjawiska dla ewolucji galaktyk. Pył, ważny element ośrodka międzygwiazdowego, wpływa na powstawanie nowych molekuł, ochładzanie gazu – co z kolei wpływa na tworzenie gwiazd – rozkład energii w galaktykach, pozwala nam też na szacowanie właściwości fizycznych galaktyk, jak tempo formowania się gwiazd czy ich łączna masa.
Nowa propozycja rozwiązania asyryjskiej zagadki sprzed 2700 lat
6 maja 2024, 13:23W 2. połowie XIX wieku francuscy archeolodzy natrafili w jednej z asyryjskich świątyń sprzed 2700 lat na grupę tajemniczych symboli. Z czasem okazało się, że taka sama sekwencja symboli powtarzała się w innych świątyniach Dur-Szarrukīn, stolicy Asyrii w czasach Sargona II. Obecnie jest to niewielka miejscowość Chorsabad w pobliżu Mosulu. Sekwencja symboli – lew, orzeł, byk, figowiec, pług – stała się przyczyną trwających od ponad 100 lat sporów interpretacyjnych. Asyriolog doktor Martin Worthington z Trinity College Dublin zaproponował interesujące rozwiązanie zagadki.
Rzymsko-germańskie bóstwo ze Stuttgartu było częścią wielkiej kolumny Jowisza
2 maja 2024, 11:34W Bad Cannstatt, najstarszej dzielnicy Stuttgartu, archeolodzy pracujący na terenie rozbudowy miejscowej szkoły, znaleźli niepozorny kamień, który okazał się silnie zwietrzałą rzeźbą przedstawiającą rzymsko-germańskie bóstwo. W latach 100–150 znajdował się tutaj fort rzymskiej kawalerii, po czym do roku ok. 260 rozwijało się intensywnie osadnictwo cywilne. Znaleziona właśnie rzeźba niewątpliwie ma związek z odkryciami dokonanymi ponad 100 lat temu.
Konkurencja prowadziła do pojawiania się kolejnych gatunków ludzi. Odwrotnie niż wśród innych kręgowców
23 kwietnia 2024, 15:17Wiemy, że klimat miał olbrzymi wpływ na pojawianie się i znikanie różnych gatunków człowieka. Jednak u licznych kręgowców wielką rolę odgrywa rywalizacja międzygatunkowa. Laura A. von Holstein i Robert A. Foley z University of Cambridge opublikowali na łamach Nature. Ecology & Evolution artykuł, w którym stwierdzają, że rywalizacja odgrywała olbrzymią rolę w ciągu pięciu milionów lat ewolucji homininów i wpływała na powstawanie gatunków (specjację).
Naukowcy z Warszawy pracują nad wczesną laserową diagnostyką parkinsona i alzheimera
23 kwietnia 2024, 10:58Uczeni z Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego pracują nad nową technologią wczesnego diagnozowania chorób Parkinsona i Alzheimera. Metoda, opracowana przez dr inż. Piotra Hańczyca z Wydziału Fizyki UW polega na badaniu widma światła powstającego po prześwietleniu laserem pobranych od pacjentów próbek płynu mózgowo-rdzeniowego. Analiza tego widma pozwala na odkrycie amyloidów oraz zweryfikowanie ich stadiów. Dzięki niej można zauważyć gromadzenie się amyloidów na długo przed wystąpieniem objawów.
